Habeenkii Cidlada

Waxaa jiray nin dhalinyaro ah oo lagu magacaabo Xasan, oo ka shaqeeya magaalo xeebeed yar oo Soomaaliya ku taal. Xasan wuxuu ahaa qof dadaal badan oo habeen kasta saqda dhexe ka soo rawaxi jiray shaqadiisa, isagoo ku socda waddo cidlo ah oo loo yaqaanay “Cidhifka Jinniyada.” Waddadan, dadka deegaanka waxay ku tilmaameen mid aan lagu talin karin in lagu safro habeenkii. Xasan, si kastaba, rumaysad la’aan ayuu arrintaas ka ahaa.

Habeen mugdi ah, Xasan wuxuu dareemayay in hawadu ka duwan tahay sidii caadiga ahayd. Dabeyl xoog leh ayaa ka dhacaysay, cirkana wuxuu u muuqday mid aad u hooseeya. Markii uu mootadiisa kaxeeyay, wuxuu maqlay cod dheer oo leh:
“Joog!”
Wuxuu istaagay isagoo si dhakhso ah u eegaya hareerahiisa. Waxba ma arag, laakiin wuxuu dareemay qabow gaar ah oo si lama filaan ah u dhacay.

Xasan ayaa markaas iska sii watay mootadiisa, laakiin codkii ayaa mar kale soo noqday, markan aad uga dhow. Isagoo qalbi gariiraya ayuu istaagay mootada oo degay si uu u fiiriyo agagaarka. Markii uu istaagay, wuxuu arkay haweeney dhar madow xiran oo jidka dhinaciisa taagan, gacmaheeda kor u taagan sidii qof caawimaad doon ah.

“Waan ku baryayaa, ii kaxee,” ayay ku tiri cod hoose oo naxdin leh. Xasan, inkastoo uu dareemayay cabsi, haddana naxariis ayaa ka gashay, wuxuuna u oggolaaday inay soo fuusho mootada.

Intii ay mootada wada saarnaayeen, Xasan wuxuu isku dayay inuu haweeneyda la hadlo, laakiin jawaab kama helin. Waxay si aamusan oo aad u qaboow u eegtay dhabarka mootada, iyadoo aan hadal ka soo celin su’aalihiisa.

Xasan wuxuu bilaabay inuu dareemo cadaadis gaar ah, dareenka qabow ayaa kusii xoogaysanayay. Wax yar kadib, Xasan wuxuu eegay muraayadda mootada si uu u hubiyo haweeneyda. Laakiin waxa uu arkay waxay ahayd wax aan caadi ahayn: haweeneydii way is rogtay, waxayna noqotay waji naxdin leh oo indho guduudan leh!

“Waxaad jabisay xeerka cidlada,” ayay ku tiri cod hoose, iyadoo wejigeeda u dhoweynaysa Xasan. Ilmo dhiig ah ayaa ka soo qubanayay indhaheeda, dhabannadeeda-na waxay ka muuqdeen ilko waaweyn oo cadaan ah.

Xasan ayaa isku dayay inuu mootada si degdeg ah u joojiyo, laakiin haweeneydii ayaa gacanteeda xoog badan ku qabatay garabka. Mootadu waxay bilaawday inay si aan xakame lahayn u socoto, iyadoo jidkii caadiga ahaa ka baxaysa. Xasan oo argagaxsan ayaa ku qeyliyay:
“I daa! Ma ogid cid aan ahay!”
Laakiin haweeneyda ayaa ku qososhay cod cabsi gelinaya. “Waxaa tahay qof caadi ah, laakiin anigu ma ihi,” ayay tiri.

Ugu dambeyn, mootadii ayaa iskeed u istaagtay meel fog oo cidlo ah. Xasan wuu miyir beelay halkaas. Subaxdii, dadka deegaanka ayaa ku soo toosay Xasan oo la dul yaal mootadiisa, isagoo si xanuun badan u ooyaya.

Markii uu dadka u sheegay wixii dhacay, wuxuu muujiyay calaamado faraha haweeneyda oo qoortiisa iyo garbihiisa ka muuqday. Wixii intaas ka dambeeyay, cidna kuma dhiirran inay waddadaas marto habeenkii. Xasan-na, naxdintaas kadib, wuxuu ka tagay magaalada, isagoo weligiis ka gaabsaday inuu waddo cidlo ah markale maro.

“Cidhifka Jinniyada” wuxuu noqday meel sheekooyin badan laga sheegto, oo dad badan ku dhaarteen inay arkeen wax aan caadi ahayn. Ilaa maantana, waddadaas waxay ka mid tahay meelaha ugu naxdinta badan ee dadka Soomaalida ka hadlaan.